Chronische pijn is een onzichtbare last die het leven van veel mensen, jong en oud, beïnvloedt. Om studenten te ondersteunen die met deze uitdaging worstelen, heeft HvA-docent Thomas Wollersheim het 'Pijn Cluppie' opgericht. Dit unieke initiatief biedt een veilige omgeving waar studenten hun ervaringen delen en technieken leren om pijn beter te begrijpen en te beheersen. In een artikel op HvanA vertellen Thomas en enkele studenten over hun ervaringen met chronische pijn en de impact van het Pijn Cluppie op hun dagelijks leven. Ontdek hoe zij elkaar steunen en praktische handvatten aangereikt krijgen om ondanks de pijn hun weg te vinden. Lees het volledige artikel hieronder of op de website van HvanA
‘Het begon toen ik 25 was’, vertelt Thomas Wollersheim (34), docent bij de opleiding Toegepaste Psychologie. ‘Tijdens een voetbalwedstrijd maakte ik een actie, ik voelde meteen dat het niet goed zat. De blessure duurde maanden. Maanden waarin de pijn niet meer wegging. Later constateerde een arts dat ik artrose graad vier had: het kraakbeen in mijn knie was bijna volledig weggesleten. Voetballen zat er nooit meer in. Dat was wel echt een klap.’
‘Ik wilde niet bij de pakken neerzitten en begon mij te verdiepen in wat er met mij aan de hand was, in wat chronische pijn eigenlijk is. Die kennis gaf steeds meer controle en dat gaf steeds meer rust: door beter te begrijpen wat er met mij aan de hand was, kon ik er ook beter mee dealen.’
‘Gaandeweg ontstond het idee om iets met die kennis te doen. Vorig jaar heb ik daarom het Pijn Cluppie opgericht voor studenten van mijn opleiding. Ik wilde ze leren hoe je met chronische pijn dealt. Geen idee of ze daarop zaten te wachten, maar we kregen een mooie club bij elkaar. Het was af en toe wel schrikken om te zien waar studenten mee zaten.’
‘Wat me opviel aan het begin was de boosheid, de frustratie. Jongeren die vaak het gevoel hadden: waarom overkomt dit míj, waarom word ik al zo vroeg uit het “normale” leven gerukt? Maar naar verloop van tijd ontstond meer acceptatie: ze zagen in dat ze niet de enige waren en leerden hun pijn te relativeren. Dat ze konden ‘‘lullen over pijn’’ zonder zich daar zielig over te hoeven voelen.’
‘Tussen de lessen door ga ik naar de wc om ademhalingsoefeningen te doen’
‘Ik leer mijn studenten dat pijn heel erg verbonden is met je brein. Ik weet nog dat ik zelf ooit dacht aan het idee weer te voetballen, en dat puur die gedachte ervoor zorgde dat de pijn in mijn knie weer kwam opzetten. Alsof mijn brein een signaaltje naar mijn knieën stuurde om me te vertellen: nee, Thomas, doe maar niet. Als ik ziek word, komt het ook extra opzetten: ik voel het dan aan mijn knieën. Je lichaam zit vol van dit soort beschermingssystemen.’
‘De pijn is er bij mij nog steeds, maar op een wat lager pitje. Het belemmert mij niet heel erg als docent, maar ik heb dan ook mijn manieren om ermee om te gaan. Tussen de lessen door ga ik, als ik merk dat ik te hoog in mijn stress zit, naar de wc om ademhalingen te doen. Zodat ook de pijn vermindert. Mijn hele dag zit vol van dit soort dingetjes.’
‘Daar hoop ik de studenten ook in te helpen. Bij het Pijn Cluppie krijgen ze handvatten om met hun pijn om te gaan en met gelijkgestemden te spreken. Ik vind het erg waardevol om te zien hoe de studenten op die manier stappen zetten. Echt, dat geeft heel veel voldoening.’
Beeld: Benne van de Woestijne | Levi de Jong
Chronische pijn kent allerlei vormen. Neem het verhaal van Levi de Jong (21), die zich meteen aanmeldde toen zijn docent het initiatief in de klas introduceerde. ‘Hoe het bij mij ontstond? Het was eigenlijk heel lullig. Ik ging een keertje voetballen met iemand, wat ik nooit deed. Beetje overpassen, weinig bijzonders. Maar de dag erna deden mijn knieën echt ontzettend veel pijn. En dat bleef. Het ging niet meer weg.’
‘Als ik bij een opdracht voor school een uur moest staan, ging het eigenlijk niet. En als ik thuis was, kwam ik de bank niet meer af. De dokter vertelde mij dat ik het patellofemoraal pijnsyndroom had, wat kan ontstaan nadat je beweegt op een manier die je niet gewend bent. Het kon twee weken duren, maar ook langer, zei de dokter.’
‘We zijn nu anderhalf jaar verder. Ik heb in die tijd van alles geprobeerd, maar hield nog steeds last. Inmiddels gaat het al wel een stukje beter. Zolang ik geen gekke dingen doe, zou je het niet aan me zien. Maar alles wat pijn zou kunnen doen, vermijd ik ook heel erg, merk ik. Ik heb al anderhalf jaar geen sprintje gedaan.’
‘Zittend presenteren voor de klas, gek lopen: ik heb vaak moeten uitleggen wat er met mij aan de hand was’
‘Het levert soms gekke situaties op. Bij een les die juist ging over ‘‘hoe je voor de klas staat’’, ben ik maar op tafel gaan zitten, omdat ik niet kon staan. Medestudenten hebben mij verteld dat ik een ‘‘gangster’’ loopje had, maar ja: ik kon niet anders, dat lag aan mijn pijn. Ik heb wel dingen moeten uitleggen, kun je begrijpen. Gelukkig doe ik geen sportstudie.’
‘Sinds ik bij het Pijn Cluppie van Thomas zit, is de pijn niet weg, maar wel echt een stuk dragelijker. De pieken in pijn zijn er minder. We hebben methodes geleerd, het heeft mij aan het denken gezet en ik doe nu zelf ook onderzoek. Wat gebeurt er als je pijn hebt? Welke stoffen maakt je lijf aan? Hoe werkt placebo?’
‘Ik heb het samenzijn in alle opzichten als positief ervaren. Het verbaasde me dat er zo veel studenten zoals ik waren met pijn; dat raakte me eigenlijk best wel. Dat je je verhaal kwijt kan op een plek waar mensen ook echt begrijpen wat het is, dat je het kunt delen. En dat pijn ook niet alleen maar raar of erg fout is. Daarmee kwam ik tot rust, met die gedachte.’
Rosanne van de Ven (21), die net als Levi Toegepaste Psychologie studeert, weet al veel langer hoe het is om chronische pijn te hebben. ‘Ik heb last van zenuwpijn: een soort stekende pijn in mijn linkerschouder die al is begonnen toen ik elf was. Toen het begon, nota bene tijdens het gamen, dacht ik: dat gaat wel weer over. Maar op een gegeven moment begon ik echt last te krijgen en kon ik gewoon bepaalde dingen niet meer doen.’
‘De afgelopen tien, elf jaar ben ik echt in allerlei klinieken geweest. Dokters begrepen het maar niet: zit het in de botten, de spieren? Het bleef maar onduidelijk. Uiteindelijk bleek het een vorm van zenuwpijn te zijn, die ook heel verbonden is met stress en angst.’
‘De afgelopen jaren ben ik steeds meer linkjes gaan leggen, de pijn te koppelen aan bepaalde situaties. Zo kreeg ik altijd last in het openbaar vervoer, vooral als het te druk was. Nu zoek ik dus rustige plekjes op, waar ik me fijn voel. Bij oefeningen die ik heel spannend vind, presenteren voor de klas bijvoorbeeld, komt het nog wel vaak opzetten.’
‘Mijn vriendinnen weten ervan, maar ik wil anderen niet te veel lastigvallen met mijn pijn’
‘Mijn vriendinnen weten ervan, maar naar vreemden ben ik toch niet zo heel open over de pijn die ik heb. Ik wil mensen er niet te veel mee lastigvallen en er zit ook een stigma op: chronische pijn is toch alleen iets van oude mensen? Ik houd me er daarom liever stil over, tót het echt niet meer gaat. Dan laat ik het mensen wel weten.’
‘Toen Thomas het initiatief in de klas introduceerde, dacht ik meteen: wauw, dat kan wel heel waardevol zijn. Het was heel fijn om gelijkgestemden hierover te spreken. Je leert elkaar op een heel andere manier kennen. Soms hoor je ontzettend heftige dingen bij anderen, maar het schept wel echt een band. De oefeningen die hij ons geeft, helpen ook.’
‘Ik heb nu mijn manieren om met de pijn om te gaan. Ademhalingsoefeningen bijvoorbeeld, om de stress te verminderen, waardoor de pijn vermindert. Het is niet makkelijk en het blijft natuurlijk heel bizar, dat die pijn steeds terugkomt en hoe je brein daarbij werkt. Maar eigenlijk gaat het nu heel erg goed. Ik weet steeds beter hoe ik met mijn pijn om moet gaan.’
Studeer jij aan de HvA en heb je ook last van chronische pijn? Thomas start in januari een nieuwe editie van het Pijn Cluppie. Je kunt je aanmelden op www.pain-changer.nl/studenten
Comments